Ο Dr Marshall Rosenberg έγραψε τη βίβλο της επικοινωνίας . Μέσα σε 350 σελίδες αναπτύσσει το ζήτημα της επικοινωνίας από πολλές πλευρές , την εξής μία: από καρδιάς επικοινωνία . Εύκολη καθώς το διάβαζα , δύσκολη στην πρακτική εφαρμογή της . Και απίστευτα ενδιαφέρουσα προοπτική για τους ανθρώπους . Οραματίζομαι μια κοινωνία όπου η μη βίαιη επικοινωνία διδάσκεται στα σχολεία . Από την πρώτη δημοτικού ως την τελευταία τάξη του λυκείου . Όπως διδάσκονται τα μαθηματικά , η φυσική , η χημεία , η ελληνική και οι ξένες γλώσσες . Σίγουρα οι νέοι που θα ετύγχαναν μιας τετοιας εκπαίδευσης θα λειτουργούσαν με ενσυναίσθηση . Θα άκουγαν τον εαυτό τους αλλά και τους τριγύρω τους . Ίσως η εκπαίδευση στις σκανδιναβικές χώρες να μην απέχει και πολύ- εως και καθόλου – από τις διδαχές του Dr Rosenberg . Όσον αφορά τη χώρα μας , μια τέτοια προσεγγιση βρίσκεται πέρα από τη σφαίρα της πλέον αχαλιναγώγητης φαντασίας .
Αλλά τι ευαγγελίζεται ο Dr Rosenberg στο βιβλίο του ? Στην αρχή εκφράζω/ακούω με ενσυναίσθηση ξεκάθαρα πως είμαι/είσαι χωρίς να κατηγορώ/ακούω κατηγορία ή να κάνω/ακούω κριτική . Κατόπιν παρατηρώ( βλέπω , ακούω , θυμάμαι , αισθάνομαι , πέρα από τις αξιολογήσεις που κάνω)αυτό το οποίο συνεισφέρει ή δε συνεισφέρει στη ζωη μου. Εάν προκειται για κάποιον άλλο τότε το πρώτο πρόσωπο γίνεται δεύτερο χώρις να αλλάξει κατι στη διαδικασία . Το δεύτερο βήμα αφορά τα συναισθήματα : Πως αισθάνομαι ( συναισθηματική αίσθηση στο σώμα και όχι σκέψη) σε σχέση με αυτό που παρατηρώ . Όπως και πριν εάν προκειται για άλλο άτομο τότε το πρώτο πρόσωπο γίνεται δεύτερο χώρις να αλλάξει κατι στη διαδικασία . Το τρίτο βήμα έχει να κάνει με τις ανάγκες: ποια ανάγκη ή αξία ( και όχι προτίμηση ή συγκεκριμένη πράξη) προκαλεί τα συναισθήματα μου . Για άλλο άνθρωπο όπως και στα προηγουμενα βήματα. Τέλος , στο τέταρτο βήμα ζητώ με σαφήνεια εκείνο που θα εμπλούτιζε τη ζωή μου , χωρίς να το απαιτώ .Εάν προκειται για έναν συνάνθρωπό μου τότε ακούω με ενσυναίσθηση αυτό που θα εμπλούτιζε τη ζωή του χωρίς να το ακούω ως απαίτηση .
Με λίγα λόγια θα μπορουσε να εκφραστει η διαδικασία ως εξής:
1. όταν βλέπω/βλέπεις ( ακούω , παρατηρώ , θυμάμαι) Α τότε:
2. αισθάνομα/αισθάνεσαι Β
3 επειδή έχω/έχεις ανάγκη Γ
4 Θα ήθελες να Δ / αυτό που θα ήθελες είναι να Δ ?
Μια διαδικασία που γίνεται ξεκάθαρα από καρδιάς δίχως την παραμικρή παρεμβολή του νου . Ο νους είναι ένα εργαλείο και τίποτα παραπάνω . Η αυτοπαρατήρηση , η επίγνωση του συναισθήματος που προκαλείται από την αυτοπαρατήρηση , η ανάγκη που υπάρχει εντός και χρειάζεται να πραγματωθεί και η ειλικρινής και ευγενική έκφραση του αιτήματος είναι τα θεμέλια της μη βίαιης επικοινωνίας . Που με τη σειρά τους πίανουν ρίζες στην γη της μη βίας . Στην πρώτη αρχή λοιπόν των yamas . Ahimsa . Ο πρώτος από τους πέντε περιορισμούς που ο ασκούμενος στη γιόγκα καλείται να εφαρμόσει στην καθημερινότητα του. Για πολλούς δασκάλους η εφαρμογή της ahimsa είναι από μόνη της αρκετή . Και μόνο σε αυτή να εδραιωθεί ο ασκούμενος τότε και οι υπόλοιπες παίρνουν σάρκα και οστά . Η ahimsa – οπως γράφει και ο BKS Iyengar – είναι πολλά περισσότερα από μία απλή εντολή να μη σκοτώνουμε , να μην είμαστε βίαιοι . Έχει ένα βαθύτερο θετικό νόημα , εκείνο της αγάπης . Μιας αγάπης που αγκαλιάζει κάθε μορφή ζωής μιας και όλοι είμαστε δημιουργήματα της υπέρτατης συμπαντικής ενέργειας , του πατέρα μας του θεού .
Συνήθως , όταν ακούμε αρχές όπως η ανωτέρω λέμε: ’’ Ωραία τα λεει , αλλά στον πραγματικό κόσμο δε δουλεύει έτσι το πράγμα’’ . Και αλήθεια δε δουλευει έτσι το πράγμα . Γινόμαστε βίαιοι άπειρες φορές κάθε μέρα με τον ταμία στην τράπεζα , στο σούπερ μάρκετ , τους συναδέρφους μας , την οικογένεια και τους φίλους μας . Μηχανορραφούμε , ενεργούμε με δόλιο τρόπο για να εξυπηρετήσουμε μικροσυμφέροντα που σε βάθος χρόνου δεν έχουν κάποια αξία .Γιατί όμως συμβαίνει αυτό? Ίσως επειδή μας απορροφά η ταχύτητα και οι ψευδείς ανάγκες/αξίες της σύγχρονης εποχής . Τρέχουμε ολημερίς και διαδρούμε δίχως να είμαστε σε επαφή με τον βαθύτερο εσωτερικό μας εαυτό . Παίρνουμε εντολές από τρίτους και οφείλουμε να τις διεκπεραιώσουμε άσχετα με το αν συμφωνούμε με αυτές ή όχι . Ασχέτως εάν μας γεννούν πληγές . Δεν παίρνουμε το χρόνο και την απόσταση που χρειαζόμαστε για να παρατηρήσουμε εάν πράγματι όλες αυτές οι ενέργειες μας συνεισφέρουν στη ζωή τη δική μας μα και σε εκείνη των συνανθρώπων. Βρισκόμαστε σ’ ένα διαρκή πόλεμο για επιβίωση . Να μην πνιγούμε . Να γλιτώσουμε . Και φτάνουμε σε κατάσταση εξάντλησης , με μίσος για το αφεντικό που μας ξεζουμίζει , με ένταση προς τον/την συντροφό μας που δε μας καταλαβαίνει , με φωνές προς τους φίλους μας που λείπουν . Ενώ κατ’ ουσία εκείνος /εκείνη που λείπει από τη ζωή μας είμαστε εμείς οι ίδιοι . Παραδίδουμε , ασυνείδητα , τα κλειδιά της ζωής μας σε τρίτους και ύστερα αισθανόμαστε χάλια , χαμένοι , ανήμποροι , αποθαρρυμένοι , απογοητευμένοι.
O Dr Rosenberg με το βιβλίο του ’Μη βίαιη επικοινωνία’’ μας δείχνει τον τρόπο , βήμα βήμα , μέσω του οποίου μπορούμε να μάθουμε να αναγνωρίζουμε τα συναισθήματα μας , να ακούμε τις ανάγκες μας και να διατυπώνουμε το αίτημα μας αναφορικά με τις συγκεκριμένες ενέργειες που θα θέλαμε να γίνουν – τόσο εκ μέρους μας όσο και απο την πλευρά των συνανθρώπων- ώστε να επιτευχθεί ατομική και συλλογική ειρήνη , ευημερία . Ένας τρόπος που φαινομενικά ειναι εύκολος μα η πρακτική εφαρμογή του μπλοκάρει σε παγιωμένες συνήθειες , αντιλήψεις , διδαχές από αρτηριοσκληρωτικά σχολεία κοκ .
Προσωπικά δε αισθάνομαι ότι βρίσκομαι σε μια λεωφόρο ταχείας κυκλοφοριας αλλά σε ένα μονοπάτι που είχε δεκάδες χρόνια να περπατηθεί και έχουν χαθεί τα ίχνη του . Δρώντας όμως με επίγνωση και όντας σε επαφή με τον εσωτερικό μας εαυτό μπορεί να επαναδιαμορφωθεί ο τρόπος με τον οποίο επικοινωνούμε . Όπως τα βρέφη επικοινωνούν από καρδιάς έτσι και μεις μπορούμε , συνειδητά , να επιστρέψουμε σε κείνη τη μορφή επικοινωνίας που δε χρειαζόταν λέξεις για να εκφραστεί . Η καρδιά από μόνη της φωτίζει κάθε έμβιο ον. Αρκεί να την εμπιστευτούμε και να την αφήσουμε να κάνει αυτό που μπορεί . Να λάμψει , φωτίζοντας μας το δρόμο .
